Nghệ sĩ Xuân Hinh – ‘vua hài’ thống trị thị trường hài dân gian Việt Nam

|

(Nghesiviet.info) – Suốt những năm cuối thập niên 90, Xuân Hinh là cái tên nổi bật và thống trị cả thị trường hài đất Bắc đến độ mỗi khi tết đến, nhà nhà người người lại mách nhau mua đĩa Hài Tết Xuân Hình về xem.

Nghệ sĩ Xuân Hinh – ‘vua hài’ thống trị thị trường hài dân gian Việt Nam

Tiểu sử

Xuân Hinh, tên đầy đủ là Bùi Xuân Hinh, sinh ngày 8 tháng 4 năm 1960, quê gốc tại Bắc Ninh. Xuân Hinh được mệnh danh gọi là “Vua hài đất Bắc” với những tác phẩm để đời như “Nghịch đời – Tùng lò gạch (1995), vai diễn Mộng Ti (Xuân Hinh đi hỏi vợ), Mộng Thị Say Sưa, …

Xuân Hinh được mệnh danh gọi là “Vua hài đất Bắc”.
Xuân Hinh được mệnh danh gọi là “Vua hài đất Bắc”.

Hay những câu cửa miệng “Ai gọi em đó có em đây”, “Ăn chơi đi đừng có tiếc tiền làm gì …”; những giai điệu như “buồn buồn thương thương, thương buồn thương nhớ thương con đề/ đề ơi thương nhớ, nhớ thương là thương thương nhớ” xuất hiện khắp làng quê ngõ xóm, thậm chí cả thành phố cũng thi nhau xem Hài Xuân Hinh.

Sự nghiệp

Năm 1977, Xuân Hinh trúng tuyển vào Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh khi còn đang học phổ thông. Đến năm 1983, Xuân Hinh thi đỗ vào chuyên ngành hát dân ca, trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp, Xuân Hinh được giữ lại làm giảng viên trong trường, nhưng anh từ chối.

Năm 1988, vai Cu Sứt của Xuân Hinh trong Festival Cười, biểu diễn gần 2 tháng tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô, được khán giả nồng nhiệt khen ngợi.

Vai Cu Sứt của Xuân Hinh trong Festival Cười.
Vai Cu Sứt của Xuân Hinh trong Festival Cười.

Năm 2016, lần đầu tiên Xuân Hinh kỷ niệm 40 năm sự nghiệp bằng liveshow lớn mang tên “Xuân Hinh – Kẻ chọc cười dân dã”.

Liveshow Xuân Hinh cũng là liveshow hề chèo đầu tiên và lớn nhất trong lịch sử sân khấu nước nhà được dàn dựng bở ba đạo diễn tên tuổi nhất Việt Nam là: đạo diễn Phạm Hoàng Nam, Lê Hùng, Đỗ Thanh Hải.
Gặp gỡ báo chí liveshow “Xuân Hinh - Kẻ chọc cười dân dã”.
Gặp gỡ báo chí liveshow “Xuân Hinh – Kẻ chọc cười dân dã”.

Một không gian mô phỏng sân khấu chèo truyền thống nhưng mang đậm hơi thở đương đại với các hiệu ứng cùng kỹ xảo bắt mắt, kỹ thuật sân khấu tiên tiến được đưa vào những vở diễn kinh điển mang đậm dấu ấn của Xuân Hinh.

Kết hợp cùng giọng chèo “ngọt như mía”, lối diễn xuất hài hước, dí dỏm nhưng đôi khi thể hiện được sự bi kịch, cùng quẫn trong số phận nhân vật của Xuân Hinh đã tạo nên một đêm liveshow thành công và trọn vẹn.

Nghệ sĩ Xuân Hinh ngoài sở hữu giọng chèo “ngọt như mía”, lối diễn xuất hài hước, dí dỏm đôi khi còn thể hiện được sự bi kịch, cùng quẫn.
Nghệ sĩ Xuân Hinh ngoài sở hữu giọng chèo “ngọt như mía”, lối diễn xuất hài hước, dí dỏm đôi khi còn thể hiện được sự bi kịch, cùng quẫn.

Dấu ấn cá nhân

Từ vai diễn Cu Sứt tràn ngập băng đĩa và trên vô tuyến, Xuân Hinh bắt đầu được khán giả chú ý và liên tục được mời “chạy sô” trong các chương trình hài trên truyền hình và dần trở nên nổi tiếng với hàng loạt vai hề chèo như “Thầy cúng sợ ma”, “Hề Mồi”, “Hề Gậy”, “Lý toét xử kiện”, “Chồng rượu vợ đề”, …

Từ đó, Xuân Hinh bắt tay sản xuất hài Tết và những năm cuối thập niên 90 là thời kỳ phong trào sản xuất hài – giải trí chưa phát triển, người miền Bắc hầu như không nhà nào không có băng, đĩa Xuân Hinh, dù là nông thôn hay thành phố cứ mỗi độ tết đến.
Người miền Bắc hầu như không nhà nào không có băng, đĩa Xuân Hinh, dù là nông thôn hay thành phố cứ mỗi độ tết đến.
Người miền Bắc hầu như không nhà nào không có băng, đĩa Xuân Hinh, dù là nông thôn hay thành phố cứ mỗi độ tết đến.

Chất giọng Bắc Ninh ngọt ngào của Xuân Hinh với những câu hò, quan họ đậm đò tình quê hương đến những bài hát rộn ràng không khí Tết đều rất phù hợp với không khí đón Xuân hân hoan, sum họp gia đình.

Những câu hát, lời thoại của Xuân Hinh đều dễ gần, phổ biến, dễ học đến nỗi trẻ con hay người già đều có thể bắt chước và vì thế, những vở kịch của anh được người ta xem đi xem lại bao nhiêu lần mà không biết chán.

Chất giọng Bắc Ninh ngọt ngào của Xuân Hinh với những câu hò, quan họ đậm đò tình quê hương đến những bài hát rộn ràng không khí Tết.
Chất giọng Bắc Ninh ngọt ngào của Xuân Hinh với những câu hò, quan họ đậm đò tình quê hương đến những bài hát rộn ràng không khí Tết.

Đặc biệt, với tiểu phẩm “Người ngựa, ngựa người” (Nguyễn Công Hoan) đã góp phần đưa Xuân Hinh trở thành “vua hài đất Bắc” bởi lối diễn xuất đa dạng, khiến khán giả vừa cười vừa khóc theo số phận cùng cực của anh phu xe dưới chế độ thực dân.

Một nghệ sĩ  “đầy màu sắc” - Xuân Hinh.
Một nghệ sĩ “đầy màu sắc” – Xuân Hinh.

Những thành công đến với Xuân Hinh không hoàn toàn do may mắn bởi ít ai biết rằng đằng sau những tràng cười sảng khoái mà Xuân Hinh đem đến cho khán giả trên sân khấu là một con người với tinh thần rèn luyện nghiêm túc và yêu nghề.

Xuân Hinh đem đến cho khán giả trên sân khấu là một con người với tinh thần rèn luyện nghiêm túc và yêu nghề.
Xuân Hinh đem đến cho khán giả trên sân khấu là một con người với tinh thần rèn luyện nghiêm túc và yêu nghề.
Từ sinh viên, biết yếu điểm trong giọng chèo hơi mảnh nên Xuân Hinh ngay lập tức “tầm sư học đạo” ở thầy Tuấn hề chèo, ngày thì học trên lớp còn tối tối Xuân Hinh theo thầy Tuấn luyện giọng.

Một lý giải nữa cho sự thành công của Xuân Hinh ngoài yếu tố “nhân hòa” đó là “thiên thời, địa lợi”.

Nhưng cũng chính vì lẽ đó mà nhiều sản phẩm của Xuân Hinh có thời điểm bị phê bình có phần hơi “ thô tục”.

Nhưng cũng chính vì lẽ đó mà nhiều sản phẩm của Xuân Hinh có thời điểm bị phê bình có phần hơi “ thô tục”.

Điểm lại có thể thấy, Hài Xuân Hinh đã trở thành gia vị không thể thiếu cho cuộc sống thêm đầy màu sắc ở cuối những năm 90 và khó có người nghệ sĩ nào có đủ sự nổi bật và đủ sức “đánh bật” được Xuân Hinh trong quan niệm của người dân dịp Tết đến xuân về.

Tác giả Nguyễn Đắc Hải

“Viết để bộc bạch, để khám phá và được là chính mình” - đó là cách tôi gửi tặng cho đời những câu chuyện tuyệt vời và nhân văn. Cảm ơn bạn vì đã biết đến tôi với vị trí Thư ký tòa soạn của Tạp chí điện tử Người Nổi Tiếng.

Diễn viên Tăng Thanh Hà là ‘ngọc nữ’ trong tâm tư khán giả?

Diễn viên Ngô Thanh Vân – người được mệnh danh là ‘đả nữ’ của màn ảnh Việt